Sài gòn vào những ngày mưa se lạnh, có nồi cháo hải sản ấm bụng trong tiết trời này thì còn gì bằng, đặc biệt là cháo nghêu. Cháo nghêu chế biến nhanh, đơn giản và nhiều dưỡng chất giúp bạn thanh lọc bớt các bữa ăn nhiều dầu mỡ…Vậy cách chế biến như thế nào để món cháo nghêu của bạn thơm ngon thì ngoài cách chế biến thì nguyên liệu đóng vai trò vô cùng quan trọng vì vậy bạn nên lựa chọn nhà cung cấp hải sản có uy tín để mua nghêu tươi nhé!
Tại sao cháo hải sản luôn “đắt khách”?
Cháo hải sản là món dễ ăn, hợp mọi độ tuổi: trẻ nhỏ cần bữa nhẹ, người lớn muốn thanh bụng, người tập luyện cần bữa nạp năng lượng lành mạnh. Vị ngọt đến từ đạm tự nhiên của tôm – mực – nghêu hòa trong nền cháo gạo tẻ pha chút nếp cho dẻo sánh. Nấu khéo, cháo vừa thơm gừng, hành, tiêu; hải sản giòn ngọt, không bở, không tanh.
Điểm mấu chốt: nước dùng trong – gạo rang – hải sản tươi. Chỉ cần giữ ba điều này, nồi cháo của bạn gần như không thể… dở.
Nguyên liệu cơ bản (4 phần ăn)
- Gạo tẻ 150g + gạo nếp 30g (tỉ lệ 5:1 giúp cháo sánh mà không nặng bụng)
- Tôm sú 200g (bóc vỏ, bỏ chỉ lưng)
- Mực ống 200g (lột da, khía caro, cắt khoanh)
- Nghêu 500g hoặc sò điệp 200g (tuỳ mùa)
- Xương ống 300g hoặc đầu tôm, vỏ tôm để ninh nước dùng
- Gừng 1 củ nhỏ (đập dập), hành tím 3 củ (nướng sơ), hành lá – ngò rí
- Gia vị: muối, nước mắm ngon, tiêu xay, chút đường phèn, dầu ăn/ mỡ hành
- Tuỳ chọn: nấm rơm, cà rốt hạt lựu, cải bẹ xanh xắt nhỏ (tăng ngọt tự nhiên)
Mẹo chọn hải sản:
- Tôm vỏ bóng, thân săn; mực thịt dày, đầu dính chặt thân; nghêu khép miệng, gõ nghe chắc.
- Nếu dùng hải sản đông lạnh chuẩn IQF – HACCP, rã đông chậm trong ngăn mát 6–8 giờ, thấm khô trước khi ướp để giữ độ giòn ngọt.
Cách nấu chi tiết (giản lược mà chuẩn vị)
Bước 1 – Nước dùng trong:
Ninh xương ống 30–45 phút (hoặc rang vỏ/đầu tôm với gừng, thêm nước sôi nấu 15 phút) → hớt bọt, lọc qua rây. Nêm rất nhẹ muối cho nền vị.
Bước 2 – Rang gạo:
Vo nhanh, để ráo; rang gạo tẻ + nếp với 1 thìa dầu/mỡ hành và 2 lát gừng tới khi hạt gạo hơi vàng, dậy mùi cốm. Bước này giúp cháo không bị vữa, giữ sánh lâu.
Bước 3 – Nấu cháo:
Đổ nước dùng nóng vào gạo rang (tỉ lệ 1 gạo : 10–12 nước). Nấu lăn tăn 25–30 phút, khuấy thỉnh thoảng để không bén đáy. Thêm nấm rơm, cà rốt hạt lựu nếu thích vị ngọt rau củ.
Bước 4 – Sơ chế hải sản:
- Tôm ướp 1 nhúm muối + tiêu + ít gừng băm 10 phút.
- Mực ướp muối rất nhạt + tiêu 10 phút.
- Nghêu ngâm nước muối loãng 20 phút, rửa sạch.
Bước 5 – Xào nhanh cho dậy mùi:
Phi thơm hành tím, cho tôm–mực xào lửa lớn 30–45 giây để săn cạnh, trút ra ngay (không chín kỹ ở bước này).
Bước 6 – Vào cháo:
Khi hạt gạo nở sánh, cho nghêu vào nấu 1–2 phút tới lúc há miệng, vớt thịt nghêu để riêng. Trút tôm–mực đã xào vào nồi, tắt bếp sau 1 phút. Nêm nước mắm ngon ở cuối để mùi thơm không bay. Rải hành lá, tiêu. Múc ra tô, đặt thịt nghêu lên mặt, chan mỡ hành nếu thích.
Lưu ý quan trọng: Cháo hải sản nên ăn nóng; để nguội dễ sinh mùi tanh. Nếu phải giữ ấm, bật mức lửa nhỏ nhất, không sôi lại quá lâu.
Biến tấu theo mùa & khẩu vị
- Cháo tôm – mực – nấm rơm: ngọt thanh, dễ ăn, phù hợp gia đình có trẻ nhỏ.
- Cháo sò điệp – nấm đông cô: vị ngọt sâu, hợp ngày se lạnh.
- Cháo bạch tuộc baby – gạo lức: giòn vui miệng, tinh bột chậm dễ no lâu. (Bạch tuộc đánh bắt, làm sạch, cắt miếng vừa ăn; luộc 40–60 giây trước khi vào cháo để giữ giòn.)
- Cháo cá mú/ cá bớp: luộc sơ cá với gừng, lọc xương, cho phi-lê vào cháo ở cuối để cá không nát.
- Cháo nghêu – cải xanh: thêm cải xanh xắt nhỏ ở 2–3 phút cuối, vị thơm mù tạt nhẹ tự nhiên.
Mẹo khử tanh & giữ độ giòn ngọt
- Gừng + rượu trắng: nhúng nhanh hải sản vào nước gừng loãng (hoặc xối rượu trắng rồi rửa lại) trước khi ướp.
- Nhiệt lớn – thời gian ngắn: xào hải sản lửa to, dưới 1 phút; cho vào cháo khi cháo đã sẵn sánh, tắt bếp ngay.
- Ướp nhạt: đừng ướp mặn, vị mặn làm tôm-mực dễ mất nước, teo.
- Nước mắm cho vào cuối: giữ mùi đặc trưng mà không làm cháo “nâu” sẫm.
- Rang gạo từ đầu: hạn chế hồ hoá quá mức, giúp cháo sánh mịn lâu, để ấm vẫn không tách nước.
Dinh dưỡng gọn gàng
Một tô cháo hải sản ~350–420 kcal (tuỳ lượng gạo và topping), cung cấp:
- Đạm dễ tiêu từ tôm – mực – nghêu;
- I-ốt, kẽm, sắt hỗ trợ chuyển hoá;
- Vitamin nhóm B từ ngũ cốc;
- Ít chất béo bão hoà, phù hợp ăn tối nhẹ hoặc bữa sáng cuối tuần.
Gợi ý khẩu phần: người lớn 1 tô; trẻ em 1/2–2/3 tô, giảm tiêu ớt. Người tập luyện có thể tăng gạo thêm 20–30g.
Topping & gia giảm “đưa miệng”
- Mỡ hành (hoặc dầu tỏi) – một muỗng nhỏ là đủ thơm.
- Tiêu xay mới – dậy mùi mà không át vị ngọt hải sản.
- Ớt xiêm xanh băm – cay thanh; chỉ dùng rất ít.
- Hành phi – rắc cuối cùng để giữ giòn.
- Rau mùi, thì là – hợp cháo cá; với tôm–mực nên ưu tiên hành lá + gừng.
Lịch nấu nhanh cho người bận rộn (30–35 phút)
- Rã đông hải sản IQF trong ngăn mát từ đêm trước.
- Sáng: ninh nhanh nước đầu tôm 10–12 phút trong lúc rang gạo.
- Cho gạo vào nồi nước dùng, bật lửa nhỏ; đi sơ chế tôm–mực.
- Xào nhanh hải sản – nêm cuối – ăn nóng.
> Muốn nhanh nữa: nấu trước cháo trắng (không nêm), bảo quản tủ mát 2–3 ngày. Khi ăn, đun nóng với nước dùng + hải sản 5–7 phút là xong.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1) Có cần ngâm gạo lâu?
Không cần. Rang khô là đủ để hạt nở đều, sánh.
2) Vì sao cháo bị tanh?
Do để nguội hoặc cho hải sản vào quá sớm, nấu lâu. Khắc phục bằng cách vào hải sản ở cuối và ăn ngay khi nóng.
3) Có thể bỏ nếp không?
Được. Thay bằng 1 muỗng canh bột gạo hoà nước lạnh, cho vào ở phút cuối để tạo sánh.
4) Dùng nồi gì cho ngon?
Nồi dày đáy (inox 3 lớp/ gang tráng men) giữ nhiệt ổn, cháo sôi lăn tăn đều, không khê đáy.
Gợi ý nguyên liệu chuẩn – dễ nấu ngon ngay
Ưu tiên tôm – mực – bạch tuộc – sò điệp làm sạch, cấp đông rời IQF, đạt chuẩn HACCP. Ưu điểm: rã đông tách rời, không vón cục, giữ cấu trúc giòn ngọt gần như đồ tươi. Khi mua, hãy hỏi rõ nguồn gốc – quy cách – ngày sản xuất để nồi cháo luôn ổn định chất lượng.
Gợi ý phục vụ & bảo quản
- Ăn kèm quẩy hoặc bánh tiêu cắt nhỏ.
- Nếu còn thừa, vớt riêng hải sản, chỉ bảo quản phần cháo. Hâm nóng, sau đó mới cho hải sản trở lại, tránh bở.
Lời kết
Một nồi cháo hải sản ngon không cần cầu kỳ: nước dùng trong, gạo rang thơm, hải sản vào cuối – vậy là đủ. Bạn có thể linh hoạt thay đổi theo mùa, theo người ăn trong nhà. Món này nấu một lần là rút được nhịp, lần sau tự tin chỉnh nhanh từ sánh, mặn đến độ giòn của hải sản.
Gợi ý đặt nguyên liệu cho Nhà hàng, Quán ăn
Bạn có thể chọn hải sản đông lạnh chuẩn IQF từ các nhà bán uy tín để nấu cháo nhanh mà vẫn ngọt tự nhiên. Ưu tiên nơi có nguồn gốc rõ – cấp đông đúng chuẩn – giá niêm yết để dễ tính khẩu phần và chi phí.
